جرثقیل سقفی و دروازه ای برقی نیز به مثابه یک اتوموبیل یا هر وسیله‌ی الکتریکی – مکانیکی دیگر، ممکن است با خرابی و مشکلات کارکردی رو‌به‌رو شده و نیاز به تعمیر و نگهداری بهینه و منظم دارد تا دارای عمر طولانی‌تری گردد و به طور صد در صدی و مؤثر به کار گرفته شود. این خرابی‌ها و مشکلات، یکی از نکات اساسی و حائز اهمیتی است که مالک هر کسب و کار باید به آن توجه ویژه داشته باشد تا در میانه‌ی تولید، انبار داری و کار، دچار توقف برنامه‌ریزی نشده نگردد. تهیه‌ی یک جرثقیل سقفی نیازمند هزینه‌ی بالایی است و هرگونه توقف ناگهانی آن می‌تواند ضربه‌ی بزرگی به روند اصلی کار زده و مشکلی بزرگ به حساب آید. به همین منظور نگهداری درست از آن، از اهمیت بالایی برخوردار است. این نگهداری گا‌هاً می‌تواند با تعمیرات جزئی یا تعمیرات اساسی همراه باشد.
شرکت بناگستر به عنوان شرکتی که به طور مستمر آماده‌ی پاسخگویی به نیاز‌های پس از فروش کارفرما است، محیای ارائه خدمات در زمینه‌ی نگهداری و تعمیرات جرثقیل‌های سقفی شما می‌باشد.
مهم‌ترین نکته‌ای که باید مد نظر داشت، نگهداری درست، داشتن برنامه‌ای برای چک و بررسی منظم جرثقیل و نیز رفع مشکلات و خرابی‌هایی است که شاید در شرایط کنونی مشکلی به وجود نیاورده باشند اما در آینده می‌تواند برای جرثقیل ایجاد اخلال در عملکرد به همراه داشته و یا موجب توقف کارایی آن شود. توصیه‌های سازنده‌ی جرثقیل به منظور سرویس‌های روتین و منظم را می‌بایست جدی گرفت تا به طول عمر اجزای جرثقیل و نهایتاً افزایش زمان کارایی جرثقیل بیانجامد.
خرابی سیم‌بکسل جرثقیل سقفی و دروازه ای
آسیب رسیدن به سیم‌بکسل جرثقیل رایج‌ترین خرابی یک جرثقیل سقفی و دروازه ای به شمار می‌رود. این خرابی می‌تواند شامل مواردی از قبیل خوردگی، فرسودگی، پارگی یک یا چندی از تار‌های سیم بکسل، ساییدگی و گسست بافت آن باشد که برای جلوگیری از تخریب کامل سیم‌بکسل و خرابی آن می‌بایست حتماً به صورت منظم مورد بررسی و چک قرار گیرد. خرابی سیم‌بکسل که در جرثقیل‌ها بسیار متداول است را می‌بایست بسیار جدی گرفت چرا که در صورت پارگی کامل می‌تواند سبب بروز حادثه شده و خسارت‌های مالی زیاد و احیانا جانی به همراه داشته باشد. از آنجایی که جرثقیل سقفی و دروازه ای مسئولیت جابه‌جایی بارهای سنگین به شکل معلق در هوا را دارد، امکان عبور این بار‌ها از روی محل‌هایی که ماشین آلات، تجهیزات و کارگران در آن مشغول کار هستند، وجود دارد. پارگی ناگهانی سیم‌بکسل و افتادن محموله‌ی سنگین آن به روی افراد و تجهیزات زیرش، نکته‌ای به شدت خطرناک به شمار می‌رود اما نگران نباشید. روی دادن چنین اتفاقی به شدت قابل پیشبینی و پیش‌گیری است و با یک بازدید ساده و اطمینان از سلامت کابل سیم‌بکسل قابل جلوگیری می‌باشد. سیم‌بکسل، هرگز به یک باره دچار پارگی نمی‌شود و علائم بروز چنین اتفاق ناگواری از پیش در سیم نمود پیدا می‌کند. در صورت بروز هرگونه ناهماهنگی با استاندارد‌ها، سیم‌بکسل می‌تواند تعویض یا در شرایط بسیار کم خطرتری، تعمیر گردد.
یکی دیگر از مشکلاتی که برای سیم‌بکسل ممکن است پیش آید، خارج شدن سیم‌بکسل از سیستم ریوینگ است. این مشکل زمانی پیش می‌آید که کابل تحت کشش‌های شدید و طولانی مدت دچار کاهش قطر شده و با کمتر شدن حد اسمی خود تکیه‌گاه هسته را از بین برده یا دچار خوردگی‌های داخلی شده و یا سبب سایش سیم‌های بیرونی گردیده است. برای جلوگیری از بروز چنین اتفاقی شرایط نگهداری و استفاده از جرثقیل سقفی دروازه ای و سقفی باید اصولی و استاندارد باشد. بارگذاری با سرعت بالا که سبب ایجاد ضربه یه سیم، قرقره، کریل و مجموعه‌ی کالسکه شود، می‌تواند چنین مشکلی را ایجاد نماید. نیز شرایط محیطی بسیار گرم و مرطوب یا در معرض بخارات شیمیایی قرار گرفتن جرثقیل و نیز روغن‌کاری غیر اصولی می‌تواند باعث بروز این مشکل شود. توصیه می‌شود پیش از هر نوبت کاری، سیم‌بکسل به طور جدی بررسی شود و اگر شواهدی از آسیب یا خرابی مشاهده شد یا حتی گمان بده شد که سیم دچار آسیب جزئی شده است، سیم‌بکسل موقتاً تعویض گردد تا در بررسی‌های آتی توسط تکنسین‌ها و متخصصین مربوطه مورد بازبینی قرار گیرد. با روان‌کاری بجا و متناسب، می‌توان اصطکاک سیم‌ها روی یکدیگر را کاهش داد که سبب محافظت بیشتر در برابر خوردگی می‌شود.
انحراف و تراز جرثقیل
تراز تیر‌های طولی (باند) جرثقیل می‌بایست توسط سازنده‌ی حرفه‌ای یا شرکت خدمات مربوطه، طراحی و نصب گردد. پس از نصب پل به روی محور طولی از تراز بودن آن مطمئن شوید، در صورتی که ریل‌ها تراز نباشند تنش زیادی را به پل وارد می‌کنند که سبب کژکاری مجموعه جرثقیل خواهد شد و نیاز آن به تعمیرات را افزایش داده و طول عمرش را کوتاه می‌نماید. مشکل جرثقیل‌هایی که به درستی تراز نمی‌شوند ناشی از نیرو‌هایی است که در طراحی و نصب جرثقیل سقفی در نظر گرفته نشده‌اند. به مرور زمان این نیرو‌ها تنش‌هایی را به تیر‌های باند و نیز به کلگی‌ها، سازه و پل وارد می‌نمایند که موجب آسیب جدی به جرثقیل دروازه ای می‌شود. این نیرو‌ها گا‌هاً می‌توانند سازه‌های نگه دارنده‌ی ریل را نیز تحت تأثیر قرار داده و موجب تغییر شکل جزئی یا محسوس در آن‌ها بشوند.
تنش‌های نیرویی ناشی از تراز نبودن باند می‌تواند به مواردی منجر شود که از جمله‌ی آن‌ها می‌توان به: “گیر کردن جرثقیل، خارج شدن پل از ریل، خرابی تجهیزات جزئی، کاهش طول عمر، کاهش بهره‌وری، نیاز به تعمیرات و تعویض‌های پرتکرار و هزینه‌بر کردن نگهداری و استفاده از جرثقیل سقفی” اشاره کرد. اما چرخ‌های کلگی‌ها در چنین شرایطی بیشترین آسیب را می‌بینند چرا که حول محور مشخص خود حرکت نمی‌کنند. پس اگر چرخ‌های شما مدام با ساییدگی در یک طرف یا در رفتگی از محور مواجه می‌شوند، یکی از احتمالات قوی تراز نبودن یا انحراف داشتن باند می‌باشد. سایش پیش از موعد درایو‌های موتور نیز یکی دیگر از نشانه‌های این مشکل در جرثقیل‌های سقفی برقی و زنجیری می‌باشد.
بهترین راه برای جلوگیری از مشکلات انحراف و تراز جرثقیل سقفی این است که جرثقیل خود را به‌طور مرتب توسط یک ارائه‌دهنده‌ی خدمات شخص ثالث معتبر بازرسی کنید.
شرکت بناگستر ثقیل (سازنده و ارائه‌دهنده‌ی خدمات جرثقیل) با بازرسی ریل‌ها و دستگاه‌های باند هر مشکلی را قبل از تبدیل شدن به یک مشکل بزرگ که سبب وقفه در پروسه‌ی تولید شما شود، شناسایی و رفع می‌نماید. اصلاح هرچه سریع‌تر مشکلات این چنینی به طول عمر و بهبود کارایی جرثقیل دروازه ای شما می‌انجامد. این شرکت اطمینان حاصل می‌نماید که سیستم جرثقیل شما با تلورانس‌های مجاز مشخص شده مطالبقت کامل داشته باشد.
سایش چرخ‌های پل جرثقیل سقفی و دروازه‌ای
چرخ‌های نصب شده به روی کلگی‌های دو طرف پل که روی ریل باند‌های طولی حرکت می‌کنند گا‌هاً دچار ساییدگی، پوسیدگی و تخریب می‌گردند که در اغلب موارد این خرابی ناشی از تراز نبودن باند‌ها می‌باشد. اگر باند به درستی تراز گردد به شکل عمده می‌توان از ساییدگی چرخ‌های پل جلوگیری به عمل آورد. این تراز نبودن علاوه‌بر سایش چرخ‌ها می‌تواند سبب بروز مشکل برای کالسکه، موتور و سایر تجهیزات جرثقیل سقفی برقی شود. پس در ابتدا باید عامل مشکل ساز را شناسایی و تعمیر نمود و بعد از آن تمهیداتی برای رفع مشکل چرخ‌ها اندیشید. تمهیداتی نظیر تعمیر، تعویض یا تنظیم مجدد.
چرخ‌ها به شکل طبیعی و به دلیل استفاده‌ی عادی نیز فرسوده شده و نیاز به تعویض پیدا می‌کنند. اگر چرخ از آلیاژ‌های مناسبی که کربن بیشتر دارند ساخته شود مقاومتشان در برابر ساییدگی بیشتر خواهد بود و اگر فولاد به کار رفته در آن‌ها بیشتر باشد، عمر چرخ پایین آمده و در فواصل زمانی کوتاه‌تری به تعویض قطعه نیاز پیدا خواهند کرد. به غیر از آلیاژ خود چرخ، روش‌هایی برای عملیات حرارتی نیز وجود دارد تا به سختی چرخ افزوده شده و طول عمرش را افزاش دهد. میزان طول عمر مفید چرخ‌ها به طور مستقیم به میزان طول عمر مفید یاتاقان‌ها و فانج‌های چرخ بستگی دارد چرا که این دو قسمت، اولین قسمت‌هایی هستند که در چرخ دچار ساییدگی و فرسودگی می‌شوند. اگر یاتاقان‌ها و فلنج‌ها پیش از موعد پیشبینی شده خراب شوند باید به تزار نبودن باند‌ها و کج بودن جرثقیل مظنون شد. این کج شدگی می‌تواند با ایجاد فشار بیش از حد به چرخ سبب سایش آن شود و نیز تیر‌های باند و سازه‌ی پشتیبان را با خطر جدی رو‌به‌رو کند.
چرخ‌هایی که با استفاده از ریل‌های موجود در محل کار نصب شده باشند در مقایسه با چرخ‌هایی که همزمان با جرثقیل مورد نصب قرار گرفته‌اند زود‌تر فرسوده می‌شوند چرا که محاسبات مربوط به چرخ، تراز بودن ریل و غیره در هنگام نصب جرثقیل به دقت انجام می‌پذیرد اما پس از آن کمتر پیش می‌آید که برای تعویض یک چرخ، دوباره همه‌ی آن آزمایش‌ها و محاسبات مجدداً انجام گیرد اما بهتر است پس از چند بار تعویض چرخ‌ها، باند و ریل‌ها مجدداً بررسی گردند و اطمینان حاصل شود که همچنان با همان دقت اولیه کار می‌کنند. برای جلوگیری از سایش زودهنگام چرخ‌ها و خرابی کلگی‌های پل، ساخت و نصب مجموعه‌ی باند و ریل می‌بایست توسط یک سازنده‌ی معتبر، با تجربه و حرفه‌ای انجام پذیرد. سایش پیش از موعد پیشبینی شده‌ی چرخ‌ها نشان از مشکلات بزرگ‌تری در جرثقیل سقفی دارد پس اگر با سایش زودهنگام چرخ‌ها مواجه شوید باید پیش از آن که این مشکل سبب ایجاد خرابی یا اختلال در کارکرد دیگر اجزای مهم‌تر و گران‌تر جرثقیل شود، آن را مورد بررسی، آزمایش و سرویس قرار دهید تا مشکل از ریشه شناسایی و رفع گردد. باید مطمئن شدن که چرخ‌ها به طور خاص بر روی ریل به درستی حرکت کرده، سختی آن با سختی ریل مطابقت داشته، در محور خود انحرافی نداشته باشند و به درصتی نصب شده باشند.
خرابی در سیستم برق‌رسانی جرثقیل
مشکلاتی ناشی از ایراد در سیستم برق‌رسان و سیم کشی نیز یکی دیگر از مشکلات رایج جرثقیل سقفی برقی می‌باشد که می‌تواند عملکرد آن را با مشکل جدی رو‌به‌رو کرده یا به طور کل متوقف کند. اگر چنین مشکلی در جرثقیل مشاهده شد باید فوراً کار آن را متوقف کرده و شرکت سرویس‌دهنده یا پیشتیبان را در جریان گذاشت تا تیم فنی خود را اعزام کرده و مشکل را بررسی، عیب‌یابی و رفع نمایند. چنین مشکلی می‌تواند ناشی از خرابی‌های متنوع و متعددی باشد که برای شناسایی آن نیاز به تکنسین‌های متبحر در این حوزه است. از خرابی یک قطعه‌ی الکرتونیکی کوچک گرفته تا نیم‌سوز شدن بورد‌های مربوطه ویا پارگی یا پوسیدگی سیم‌های انتقال الکرتیسیته به دلیل گیر کردن یا ساییده شدن بر روی شین‌های برق‌رسان یا اتصالی کردن تابلوی برق و یا موارد دیگر. اگر به این مشکل به صورت جدی و حرفه‌ای توسط تکنسین‌های مجرب رسیدگی نشود می‌تواند سبب بروز مشکل و یا خرابی در موتور‌ها گردد پس لازم است با بررسی‌های مربوطه و کم هزینه از بروز مشکلات جدی و پر هزینه جلوگیری به عمل آید.
البته در اغلب موارد مشکلات ناشی از خرابی در سیستم برق‌رسانی به شکل قطع تماس از دستگیره‌ی فرمان یا ریموت کنترل جلوه می‌کند و عملاً جرثقیل از کار می‌افتد اما اوپراتور جرثقیل باید آموزش‌های لازم را دیده باشد که اگر جرثقیل در کارکرد خود با مشکل مواجه شدن آن را شناسایی و کارکرد آن را به حالت تعلیق در آورده و به اطلاع کارفرما و صاحب جرثقیل برساند. مشکلاتی نظیر مقطع کار کردن، ریپ زدن، کار نکردن در حرارت‌های پایین (زمانی که محیط کارگاه، سوله یا کارخانه سرد است، خصوصاً در فصول سرد سال) و دیگر مشکلات و یا حتی روان کار نکردن به شکلی که قبلاً کار می‌کرد. در موارد بسیار نادری پیش می‌آید که جرثقیل به مرور دچار مشکل برق‌رسانی می‌شود که اغلب ناشی از نیم سوز شدن یا خراب شدن یکی از قطعات آن (عموماً خازن‌ها و مقاومت‌ها) یا قطعی و وصلی در طول سیم‌های بر‌رسان می‌باشد.
قلاب‌های آسیب دیده
اگرچه بسیاری موارد به جای قلاب از موارد دیگری مانند مگنت در جرثقیل برای متصل کردن بار و جابه جایی انجام می‌شود اما باید مستحضر بود که هر کدام از این وسایل به جهت استفاده‌ی زیاد دچار خرابی‌های متداول می‌شوند. قلاب هم مانند دیگر قطعات همکار خود برای نگه داشتن بار در محور ارتفاع طراحی شده است. در صورتی که بیش از اندازه‌ی تحمل آن (ربطی به تحمل وزن خود جرثقیل ندارد) از قلاب کار کشیده شود سبب خم شدن، کشیده شدن یا ترک خوردن قلاب می‌شود. ممکن است چند دفعه‌ی اول به ظاهر مشکلی پیش نیاید اما اگر استفاده از قلاب متناسب کارایی آن نباشد حتی می‌تواند کنده یا گسسته شده و آسیب ببیند. پیش از هر نوبت کاری می‌بایست قلاب مورد بررسی قرار گرفته و سلامت آن تأیید گردد و به محض اهراز مشکلات جزئی نیز مورد تعویض قرار گیرد یا حداقل تا زمان سرویس بعدی از آن استفاده نگردد.
