جرثقیل سقفی، وسیلهای برای بلند کردن و جابهجا کردن بارهای سنگین، داخل سوله، کارگاه، کارخانه و محیطهایی سقفدار است که در آن، کارگران نیاز دارند تا محمولههای چند تنی را از مکانی به مکان دیگر منتقل کنند. یک جرثقیل سقفی مانند یک پل در ارتفاع مشخصی نزدیک به سقف سوله نصب شده و بارهای سنگین را به وسیلهی قلاب یا مگنت بالا برده و به طور معلق در هوا جابهجا مینماید. نیروی محرک این وسیله توسط برق تامین شده و به وسلیهی موتورهای حرکت طولی و عرضی، بالاتر از سطح زمین در دو محور جابهجا میشود. این ابزار از طریق کلید فرمان توسط اوپراتور مربوطه انجام میشود. استفاده از یک جرثقیل سقفی به کاهش هزینههای انبارداری و تولیداتی با وزن بالا خواهد انجامید. این نوع از جرثقیل در دو دستهی اصلی تک پل و جفت پل ساخته میشود.
عوامل موثر بر قیمتگذاری جرثقیلهای سقفی تک پل و دو پل
- برند جرثقیل سقفی: مارک، برند یا نام تجاری یک جرثقیل سقفی مانند هر جرثقیل دیگر، به سان هر کالای دیگری، در قیمت آن تاثیر میگذارد. برخی برندها قدری گران تر و برخی دیگر قدی ارزان تر میباشند. برای مثال برندهایی مانند دماگ، سامسونگ، کیتو و … قیمت های متفاوتی دارند.
- کشور سازنده ی موتور: موتورهای یک جرثقیل به عنوان مولد انرژی موتور محرک آن و شاید مهمترین قطعهی موجود در جرثقیل، نقش بسرازیی در عملکرد آن داردند که مسلما هزینهی تامین آن بر بهای تمام شدهی یک جرثقیل سقفی تاثیر زیادی میگذارد. به عنوان مثال استفاده از موتورهای بلغاری که کیفیت بالاتری دارند قیمت جرثقیل را بالاتر میبرند اما موتورهای چینی به علت بهای کمتر، قیمت نهایی جرثقیل را کاهش میدهند. موتورهای آلمانی و آمریکایی، اگر در بازار موجود باشند، گزینههای مناسب اما بسیار گران قیمتی برای این منظور به حساب میآیند.
- تک پل یا جفت پل بودن: جرثقیلهای سقفی تک پل به علت آن که ظرفیت کمتری برای گرانبری و جابهجایی بار دارند از قیمت پایینتری برخوردار هستند و برای محیطهای کاری، انباری و سولههایی مورد استفاده قرار میگیرند که میزان حجم محمولههایی که در آنها نیاز به تغییر مکان دارند، کمتر است. از سویی جرثقیلهای سقفی جفت پل به دلیل استحکام بیشتر، توان باربری و جابهجایی محمولههای بسیار سنگینتری نسبت به نوع تک پل خود دارند پس طبیعی است که میبایست در آنها از موتورهای قویتر، قرقرههای پیچیدهتر، کالسکههایی با مقاومت و کارایی بالاتر، تسمه یا زنجیرهایی مستحکمتر و قلابهایی با تحمل وزن بالاتر استفاده شود که همینها به علاوهی استفاده از مواد خام بیشتر، قیمت آن را بالاتر میبرند.
- تناژ و یا میزان ظرفیت وزن قابل حمل: این متغیر در قیمتگذاری جرثقیلهای جفت پل محسوستر است چرا که توان باربری آنها بازهی گستردهتری نسبت به جرثقیلهای تک پل دارد. مسلما هر چه یک جرثقیل سقفی توان و ظرفیت بالاتری برای حمل و جابهجایی بار داشته باشد، قیمت آن بالاتر میرود چرا که میبایست از تجهیزات مقاومتتر، مستحکمتر و نیرومندتری در ساخت جرثقیل استفاده شود. در نتیجه قیمت جرثقیل سقفی 5 تنی از قیمت یک جرثقیل سقفی برقی یک تن بیشتر است.
- ارتفاع باربری: این متغیر را، می تون به دو بخش عمده تقسیم نمود. اول آن که خود جرثقیل در چه ارتفاعی نصب خواهد شد؟ که این امر سبب استفاده از تجهیزاتی متفاوت میشود، مثلا اگر سازهای که قرار است جرثقیل در آن نصب شود مناسب این کار نباشد، مقاومسازی و پایهدار کردن نگه دارندههای جرثقیل در ارتفاع بالاتر، هزینهبرتر میشود و نیز نیازمند تسمه یا زنجیرهای بلندتری برای رسیدن به سطح زمین هستند. دومین نکته میزان بالابری جرثقیل و ارتفاعگیری بار از سطح زمین است که مسلما هر چه کارفرما و اوپراتور نیاز داشته باشند تا بار را در ارتفاع بالاتری از سطح زمین جابهجا کنند، قیمت جرثقیل به دلیل استفاده از تجهیزات موثر، بالاتر میرود.
- نوع سیم بکسلی گرانکش: درساخت جرثقیل سقفی از دو نوع کابل استفاده میشود که بسته به وزن بار، متغیر خواهند بود. یک: “کابلهای تسمهای” مورد استفاده در جرثقیلهایی که بارهای سبکتر را حمل می کنند که مسلما ارزان تر هستند و دو: ” نوع زنجیری آن”، که توان باربری و جابهجایی محمولههای سنگینتری را دارا هستند و برای خریدار گرانتر تمام میشوند.
- عرض دهانهی سوله: این فاکتور در قیمت تمام شدهی یک جرثقیل سقفی بسیار با اهمیت است. هرچه عرض سوله یا کارگاه بزرگ تر باشد، جرثقیل سقفی به شکل تصاعدی افزایش قیمت میدهد. دلیل این امر آن است که هرچه فاصلهی کلگلیهای پل جرثقیل از هم بیشتر باشد نیروی وارد شده به مرکز پل افزایش مییابد که به همین خاطر میتواند سبب خم شدن و شکسته شدن پل شود که از لحاظ ایمنی نکتهای به شدت قابل توجه میباشد. برای جلوگیری از چنین اتفاقی، محاسبات دقیقی انجام میپذیرد که ساخت پل را پرهزینه کرده و سبب استفادهی بیشتر از ورقه های فلزی میشود. اگر عرض دهانه از میزان مشخصی بیشتر گردد، نیاز به ایجاد خرپاها و سازههای فضایی برای نگه داشتن و تحمل بار خواهد بود که این امر نیز به شدت در بهای تمام شده ی یک جرثقیل سقفی تاثیر گذار است.
- نو یا استوک بودن موتور: گاهی نیز می توان از موتورهای دست دوم برای راه اندازی جرثقیل بهره برد که این امر سبب کاهش هزینههای تولید میشود. با اعمال تستهای متعدد و متنوع میتوان از سلامت و کارایی موتور مطمئن شد اما بخشهای الکتریکی این قسمت مهم از جرثقیل، مانند هر قطعهی الکترونیکی دیگر، دارای نیمه عمر مفید میباشند که به همین دلیل برای تهیهی موتورهای دستهدوم میبایست به میزان ساعات کار کردهی آن توجه فراوان داشت.
مزایای استفاده از جرثقیل سقفی تک پل
جرثقیل سقفی را میتوان به جای استفاده از کاگران، بالابرها و لیفتراکها برای کاهش هزینههای انجام کار، مورد استفاده قرار داد. استفاده از یک جرثقیل سقفی به دلیل کمتر شدن تعداد کارگران، کاهش مصرف انرژی و سرعت بخشیدن به انجام کار و نیز امکان دسترسی حد اکثری به تمام سوله در سه بعد، انتخابی هوشمندانه و منطقی برای مکانهایی تلقی میشود که نیاز به جابهجایی هر روزهی محمولههای سنگینی دارند که انسان به راحتی قادر به حرکت دادن آنها نیست.
یک جرثقیل سقفی به دلیل آن که از کاگران برای حمل بارها در درون سوله، کارگاه، کارخانه یا غیره استفاده نمیکند، امکان آسیب فیزیکی به بار را کاهش داده و خطای انسانی را به حداقل میرساند. ضمنا به سبب آن که مخصوصا برای فضاهای مسقف ساخته شده، کارایی بیشتر، مفیدتر و موثرتری دارد.
به دلیل آن که جرثقیل سقفی فقط با فشوردن چند کلید توسط اوپراتور کنترل میشود، کار با آن نیاز به داشتن مهارت خاص و ویژهای ندارد و با یک جلسه آموزش میتوان هر کسی را برای هدایتش آموزش داد تا از جرثقیل سفقی استفاده شود.