انواع چرخ و شفت جرثقیل سقفی بخشی از سیستم جرثقیلهای سقفی هستند که برای حرکت بارهای سنگین به طول و عرض بزرگ به کار گرفته می‌شوند. این سیستم از یک چرخ دنده بزرگ و یک شفت قدرتمند تشکیل شده است که با توجه به نیاز، بارهای سنگین را بالا و پایین می‌برد. شفت جرثقیل سقفی معمولا دارای یک موتور برقی است که توان و کارایی بالایی دارد و به وسیله‌ی سیستم کنترلی هدایت می‌شود. با استفاده از چرخ و شفت جرثقیل سقفی، بارها به دقت و با سرعت مناسب به مقصد مورد نظر منتقل می‌شوند.
در واقع، نوع و کاربرد چرخ و شفت در جرثقیل‌ها ممکن است متفاوت باشد و به نوع جرثقیل و نیازهای انتقال بار بستگی دارد. برای مثال، در برخی جرثقیلهای کوچک و سبک ممکن است از سیستم چرخ و شفت استفاده نشود و به جای آن از سیستم تکیه گاه‌ها و جابجایی دستی برای انتقال بار کمک گرفته شود، اما در جرثقیلهای سنگین و صنعتی، از جمله جرثقیلهای سقفی، استفاده از سیستم چرخ و شفت برای حرکت بارها بسیار رایج است. بنابراین، استفاده از چرخ و شفت در جرثقیل‌ها، بستگی به نوع و کاربرد جرثقیل دارد.
انواع چرخ و شفت جرثقیل سقفی:
نوع‌های مختلف چرخ و شفت جرثقیل سقفی عمدتا بر اساس نوع پیکربندی و سیستم حرکتی جرثقیل تعیین می‌شوند. در ادامه برخی از انواع چرخ و شفت جرثقیل سقفی را بررسی می‌کنیم:
چرخ و شفت دولایه:
این نوع چرخ و شفت دارای دو لایه از دنده‌ها است که به طور جداگانه به ایستگاه‌های مختلف جرثقیل وصل می‌شوند. این سیستم قابلیت تنظیم سرعت بارگیری و تخلیه را دارا می‌باشد.
چرخ و شفت سه‌لایه:
در این نوع چرخ و شفت، دو لایه از دنده‌های درونی و خارجی به یکدیگر متصل شده‌اند و لایه سوم برای اتصال به سیستم جرثقیل به کار می‌رود.
چرخ و شفت چهارلایه:
این نوع چرخ و شفت دارای چهار لایه از دنده‌ها می‌باشد که برای افزایش قدرت و توان جرثقیل به کار گرفته می‌شود.
چرخ و شفت پنج لایه:
در این نوع چرخ و شفت، پنج لایه از دنده‌ها به یکدیگر متصل شده‌اند و برای جرثقیلهای بسیار سنگین و باری به کار می‌رود.
به طور کلی، استفاده از نوع چرخ و شفتی برای جرثقیل سقفی به نوع جرثقیل، وزن بار، طول و عرض اتاق و نیازهای حرکتی آن بستگی دارد.
نحوه کارکرد انواع چرخ و شفت جرثقیل سقفی:
همانطور که پیشتر عنوان شد، چرخ و شفت جرثقیل سقفی به عنوان یکی از اجزای اصلی این نوع جرثقیل، برای حرکت بارهای سنگین به طول و عرض بزرگ استفاده می‌شود. نحوه کارکرد این سیستم به شکل زیر است:
- بارگیری بار: در ابتدا، بار با استفاده از قابلیت بالابری جرثقیل به ارتفاع مورد نظر می‌رود.
- شروع حرکت: پس از بارگیری، سیستم کنترل به چرخ و شفت جرثقیل سقفی سیگنال ارسال می‌کند تا شروع به حرکت بار نماید.
- انتقال بار توسط چرخ و شفت: چرخ و شفت جرثقیل سقفی با اتصال به بار، شروع به حرکت و انتقال آن به سمت مقصد می‌کند.
- توقف و تخلیه بار: پس از رسیدن به مقصد، چرخ و شفت جرثقیل سقفی توقف کرده و بار با استفاده از قابلیت تخلیه جرثقیل به زمین منتقل می‌شود.-
در کل، چرخ و شفت جرثقیل سقفی با استفاده از موتور برقی و سیستم کنترلی مربوطه، بارها را به دقت و با سرعت مناسب به مقصد منتقل می‌کند.
روش کنترل چرخ و شفت جرثقیل سقفی:
چرخ و شفت جرثقیل سقفی با استفاده از یک سیستم کنترل مخصوص هدایت می‌شود. این سیستم کنترلی معمولا شامل دستگاه کنترل از راه دور، پنل کنترل در محل کار، سوئیچ‌های جانبی و سیستم کنترل اتوماتیک می‌باشد. نحوه کارکرد این سیستم به شکل زیر است:
- دستگاه کنترل از راه دور: با استفاده از دستگاه کنترل از راه دور، کاربر می‌تواند بصورت بی‌سیم و از راه دور چرخ و شفت جرثقیل سقفی را کنترل کند.
- پنل کنترل در محل کار: پنل کنترل در محل کار شامل دستگاه‌های کنترلی برای هدایت حرکت بالا و پایین، سرعت، و توقف چرخ و شفت جرثقیل سقفی است.
- سوئیچ‌های جانبی: سوئیچ‌های جانبی به عنوان یک سیستم کنترل اضطراری برای توقف فوری چرخ و شفت جرثقیل سقفی در صورت بروز خطراتی از جمله برق‌گرفتگی، اضطراب اپراتور یا موارد دیگر استفاده می‌شوند.
- سیستم کنترل اتوماتیک: در برخی موارد، سیستم کنترل اتوماتیک برای کنترل حرکت چرخ و شفت جرثقیل سقفی استفاده می‌شود که بر اساس داده‌های حسگرهای مختلف مانند فشار، وزن و سرعت بار کنترل می‌گردد.
به طور کلی، سیستم کنترل چرخ و شفت جرثقیل سقفی بسته به نوع جرثقیل و نیازهای کاربری آن متفاوت بوده و می‌تواند شامل یک یا چند سیستم کنترلی باشد.
جمع‌بندی:
جرثقیلهای سقفی با چرخ و شفت از اهمیت بسیاری برخوردار هستند. جرثقیل‌ها به طور معمول برای انتقال اجسام سنگین و بزرگ مانند قطعات خودرو، ماشین‌آلات، تجهیزات صنعتی و ساختمانی و غیره به کار گرفته می‌شوند. بنابراین، هدف اصلی استفاده از چرخ و شفت جرثقیل سقفی، افزایش سرعت و دقت در انتقال بارهای سنگین و بزرگ و کاهش زمان و هزینه‌های ناشی از انتقال دستی اجسام است.
