انواع موتورگیربکس طولی و عرضی جرثقیل همانطور که از نام آن مشخص است در دو نوع موتورگیربکس مورد استفاده قرار می‌گیرند که در ادامه توضیح داده شده‌اند:
- موتورگیربکس طولی در جرثقیل‌هایی که در جهت طولی حرکت می‌کنند، مانند جرثقیل‌های سقفی، استفاده می‌شود. در این نوع موتورگیربکس، محور خروجی موتورگیربکس عمود بر محور ورودی آن قرار دارد. این نوع موتورگیربکس به دلیل نیاز به گشتاور بالا در جرثقیل‌های سقفی استفاده شده و باعث می‌شود توان موتور به بهترین شکل به چرخه کاری جرثقیل منتقل گردد.
- موتورگیربکس عرضی در جرثقیل‌هایی که در جهت عرضی حرکت می‌کنند، مانند جرثقیل‌های برجی و کانتینربر، استفاده می‌شود. در این نوع موتورگیربکس، محور خروجی موازی با محور ورودی آن قرار دارد. این نوع موتورگیربکس به دلیل نیاز به سرعت بالا در جرثقیل‌های برجی و کانتینربر استفاده شده و باعث می‌شود توان موتور به بهترین شکل به چرخه کاری جرثقیل منتقل گردد.
به طور خلاصه، موتورگیربکس طولی در جرثقیل‌های سقفی و موتورگیربکس عرضی در جرثقیل‌های برجی و کانتینربر استفاده می‌شود. توجه داشته باشید که موتورگیربکس طولی و عرضی در جرثقیل‌های کوچک هم استفاده می‌شوند. در واقع، استفاده از موتورگیربکس طولی و عرضی به نوع جرثقیل و نیازهای آن بستگی دارد و ارتباطی به اندازه جرثقیل ندارد. به عنوان مثال، جرثقیل‌های کوچکی که برای حمل اجسام سبک و در محیط‌های کوچک و بسته استفاده می‌شوند، می‌توانند از موتورگیربکس طولی استفاده کنند. در این جرثقیل‌ها، نیاز به گشتاور بالا نبوده و از یک موتور معمولی کمک گرفته می‌شود که با موتورگیربکس طولی به گشتاور مناسب برای جرثقیل تبدیل می‌گردد. بنابراین، استفاده از موتورگیربکس طولی و عرضی در جرثقیل‌های کوچک به نیازهای جرثقیل و نوع کاربری آن بستگی دارد.
انواع موتورگیربکس طولی و عرضی جرثقیل:
انواع موتورگیربکس طولی و عرضی در جرثقیل‌ها به شکل زیر هستند:
موتورگیربکس هلیکوئیدی:
در این نوع موتورگیربکس، از دنده‌های هلیکوئیدی برای تغییر گشتاور و سرعت موتور استفاده می‌شود. این نوع موتورگیربکس در جرثقیل‌های سقفی استفاده شده و به دلیل صدای کمتر و بازدهی بالاتر، محبوبیت بیشتری نسبت به دیگر نوع موتورگیربکس‌ها دارد. از مزیت‌های این نوع موتور گیربکس می توان به موارد زیر اشاره نمود:
- بازدهی بالا و صدای کمتر نسبت به دیگر نوع موتورگیربکس‌ها
- دارای عمر طولانی و نیاز کمتر به تعمیر و نگهداری
- قابلیت تنظیم و کنترل دقیق سرعت و گشتاور
موتورگیربکس صفحه دنده:
در این نوع موتورگیربکس، از دنده‌های صفحه‌ای برای تغییر گشتاور و سرعت موتور استفاده می‌گردد. این نوع موتورگیربکس در جرثقیل‌های برجی و کانتینربر استفاده شده و به دلیل بازدهی بالا و عمر طولانی، محبوبیت زیادی دارد. . از مزیت‌های این نوع موتور گیربکس می توان به موارد زیر اشاره نمود:
- بازدهی بالا و عمر طولانی
- دارای ضریب نیروی بالا و مقاومت بالا در برابر بارهای سنگین
- قابلیت تحمل شرایط سخت و محیط‌های خشن
موتورگیربکس پلانتاری:
در این نوع موتورگیربکس، از دنده‌های پلانتاری برای تغییر گشتاور و سرعت موتور استفاده می‌شود. این نوع موتورگیربکس در جرثقیل‌های سقفی و برجی استفاده شده و به دلیل بازدهی بالا و نیاز کمتر به تعمیر و نگهداری، محبوبیت زیادی دارد. . از مزیت‌های این نوع موتور گیربکس می توان به موارد زیر اشاره نمود:
- بازدهی بالا و نیاز کمتر به تعمیر و نگهداری
- قابلیت تحمل بارهای سنگین و شرایط سخت
- دارای قدرت بالای گشتاور و مقاومت در برابر فشارهای جانبی
موتورگیربکس روتوری:
در این نوع موتورگیربکس، از دنده‌های روتوری برای تغییر گشتاور و سرعت موتور استفاده می‌شود. این نوع موتورگیربکس در جرثقیل‌های سقفی و برجی استفاده می‌شود و به دلیل بازدهی بالا و برخورداری از تعداد کمی پاره‌ای، طرفداران زیادی دارد. . از مزیت‌های این نوع موتور گیربکس می توان به موارد زیر اشاره نمود:
- بازدهی بالا و قابلیت تحمل بارهای سنگین
- قابلیت تنظیم سرعت و گشتاور با دقت بالا
- دارای عمر طولانی و نیاز کمتر به تعمیر و نگهداری
بنابراین، هر نوع موتورگیربکس طولی و عرضی در جرثقیل‌ها می‌تواند انواع مختلفی داشته باشد که بسته به نیازهای جرثقیل و شرایط کاری، انتخاب می‌شود.
موتورگیربکس مناسب برای جرثقیل های سبک:
برای جرثقیل‌های سبک، معمولا از موتورگیربکس هلیکوئیدی استفاده می‌شود. همانطور که گفته شد، این نوع موتورگیربکس برای تنظیم و کنترل دقیق سرعت و گشتاور موتور مناسب ب.ده و بازدهی بالا و صدای کمتر نسبت به دیگر نوع موتورگیربکس‌ها دارد. همچنین، جرثقیل‌های سبک معمولا در محیط‌های کوچک و بسته استفاده می‌شوند و به دلیل اینکه نیاز به گشتاور بالا ندارند، از یک موتور معمولی استفاده می‌کنند که با موتورگیربکس هلیکوئیدی به گشتاور مناسب برای جرثقیل تبدیل می‌شود.
جمع‌بندی:
برای انتخاب نوع مناسب از موتورگیربکس طولی و عرضی جرثقیل، نیاز به بررسی دقیق کاربرد آن و شرایط عملیاتی ماشین و دستگاه ها داریم. باید به مواردی مانند بار مورد نیاز، سرعت، قدرت، محدودیت فضایی و همچنین مشخصات فنی موتورگیربکس توجه کرد.
