قطع کن جرثقیل (Limit Switch) یک قطعه الکترونیکی است که از آن برای کنترل حرکت دقیق و ایمن جرثقیل استفاده می‌شود. این قطعه در نقاط مشخصی روی جرثقیل نصب می‌شود و در صورت رسیدن جرثقیل به موقعیت مورد نظر، حرکت آن را متوقف می‌کند تا از بروز حادثه جلوگیری شود. هدف استفاده از قطع کن جرثقیل، جلوگیری نمودن از حرکت بیشتر در موقعیت مورد نظر جرثقیل می‌باشد. به طور مثال، در صورتی که جرثقیل برای حمل بار به بالا حرکت می‌کند و به ارتفاع مطلوبی می‌رسد، قطع کن جرثقیل به دلیل کنترل حرکت بیشتر از حد مورد نظر، حرکت جرثقیل را متوقف می‌کند. همچنین قطع کن جرثقیل در صورت بروز هرگونه خطر و نقص فنی نیز عملکرد دستگاه را متوقف کرده تا موجب بروز حادثه نگردد.
قطع کن جرثقیل معمولا با استفاده از حسگرهای مختلف از جمله حسگر فشار، حسگر وزن، حسگر سرعت و حسگر موقعیت کنترل می‌شود. بسته به نوع جرثقیل و شرایط کاری، ممکن است از یک یا چند قطع‌کن استفاده شود. از دیگر اهداف استفاده از قطع‌کن در جرثقیل‌ها می توان به موارد زیر اشاره نمود:
- حمایت از جرثقیل در برابر اجسام سنگین: در صورتی که باری بیش از ظرفیت جرثقیل روی آن قرار گیرد، قطع‌کن به عنوان یک سیستم ایمنی عمل کرده و از وارد شدن خسارت به جرثقیل و بار آن جلوگیری می‌کند.
- کنترل سرعت: بعضی از قطع‌کن‌ها در جرثقیل‌ها قابلیت کنترل سرعت را دارند. در صورتیکه جرثقیل بیشتر از حد مورد سرعت نظر برود، این قطع‌کن عملکرد جرثقیل را متوقف می‌کند.
- جلوگیری از برخورد با موانع: بعضی از قطع‌کن‌ها در جرثقیل‌ها به عنوان یک سیستم هشدار دهنده برای جرثقیل در نقاطی که ممکن است با موانعی مانند دیوار یا ستون برخورد کنند، نصب می‌شوند.
- کنترل موقعیت: برخی از قطع‌کن‌ها نیز برای کنترل موقعیت جرثقیل و جلوگیری از حرکت بیشتر از حد مورد نظر در نقاط مشخصی نصب می‌شوند.
بنابراین، هدف اصلی استفاده از قطع‌کن، کاهش خطرات و جلوگیری از بروز حوادث در کاربردهای مختلف جرثقیل است.
قطع‌کن در انواع جرثقیل:
قطع‌کن جرثقیل در اکثر جرثقیل‌ها قابل استفاده است. این مورد شامل جرثقیل‌های سقفی، جرثقیل‌های برجی، جرثقیل‌های کانتینربر، جرثقیل‌های برقی و انواع دیگر جرثقیل‌ها می‌شود. با این حال، نوع و مدل قطع‌کن جرثقیل ممکن است بسته به نوع جرثقیل و شرایط کاری آن متفاوت باشد. به عنوان مثال، در جرثقیل‌هایی که بارهای سنگین را حمل می‌کنند، قطع‌کن باید قدرت بیشتری داشته باشد تا بتواند حرکت آن را متوقف کند. همچنین، در جرثقیل‌هایی که در محیط‌های خطرناک مانند معادن و صنایع شیمیایی کار می‌کنند، قطع‌کن جرثقیل باید مطابق با استانداردهای ایمنی مشخصی باشد.
بنابراین، برای استفاده از قطع‌کن جرثقیل، باید نوع و مدل مناسب برای جرثقیل خود را در نظر گرفته و اطمینان حاصل نمایید که از آن به درستی استفاده می‌کنید.
نحوه صحیح کارکرد قطع‌کن جرثقیل:
قطع‌کن در جرثقیل‌ها به عنوان یک سیستم ایمنی برای کنترل حرکت دقیق و ایمن دستگاه مورد استفاده قرار می‌گیرد. نحوه کارکرد آن بسته به نوع و مدل قطع کن جرثقیل متفاوت است، اما در کل به شکلی که در ادامه توضیح داده می‌شود عمل می‌کند:
نصب قطع کن جرثقیل:
قطع‌کن در نقاط مشخصی روی جرثقیل نصب می‌شود. این نقاط معمولا در نزدیکی حرکت کننده‌های جرثقیل و در محل‌های مشخص بر روی سازه دستگاه قرار می‌گیرند.
تنظیم حداکثر حرکت:
برخی از قطع‌کن ها در جرثقیل‌ها به کمک یک سیم یا کابل به جرثقیل وصل می‌شوند و حداکثر حرکت آن توسط یک دستگاه برقی تنظیم می‌گردد که به قطع کن جرثقیل وصل است. در صورتی که جرثقیل به موقعیت مورد نظر برسد، سیستم قطع‌کن حرکت جرثقیل را متوقف می‌کند.
استفاده از حسگرها:
برخی از قطع‌کن ها با استفاده از حسگرهای مختلف از جمله حسگر فشار، حسگر وزن، حسگر سرعت و حسگر موقعیت کنترل می‌شوند. این حسگرها به قطع کن جرثقیل اطلاعاتی در مورد حرکت جرثقیل ارائه می‌دهند. به عنوان مثال، اگر جرثقیل به موانعی برخورد کند، حسگرهای موجود اطلاعاتی در مورد این برخورد به قطع‌کن ارائه می‌دهند و سیستم قطع کن جرثقیل حرکت آن را متوقف می‌کند.
عملکرد در مواقع ضروری:
در صورت بروز هرگونه خطر و نقص فنی، قطع‌کن عملکرد جرثقیل را به صورت فوری متوقف می‌کند تا از بروز حوادث جلوگیری شود.
بنابراین، قطع کن جرثقیل به عنوان یک سیستم ایمنی برای کنترل حرکت دقیق و ایمن جرثقیل عمل کرده و در صورت بروز هرگونه خطر، عملکرد دستگاه را به صورت فوری متوقف می‌کند.
جمع‌بندی:
استفاده از قطع‌کن در همه نوع جرثقیل به دلیل اهمیت ایمنی در کاربردهای مختلف این دستگاه ضروری است. قطع‌کن در صورت خرابی جرثقیل نیز کاربرد داشته و به عنوان یکی از سیستم‌های ایمنی جهت جلوگیری از وقوع حوادث مورد استفاده قرار می‌گیرد. برای جلوگیری از خرابی جرثقیل و وقوع حادثه، نگهداری و عیب‌یابی منظم جرثقیل و استفاده صحیح از آن بسیار مهم می‌باشد.
